Velikosrpski plan čišćenja Srba

U kontekstu nedavnog preimenovanja ulica u Plaškom odlukom SDSS-ovih vijećnika, kad su brojne ulice dobile velikosrpska imena: Ulica 1. gardijske brigade preimenovana je u Ulicu svetog Save, moramo se zapitati jesu li se srpski vijećnici, s općinskom načelnicom Radmilom Medaković na čelu, držali »Zakona o odbrani« RSK:

»Niko nema pravo da zaključi ili potpiše kapitulaciju, da prihvati ili prizna okupaciju zemlje ili njenog dela, niti da spreči građane da se bore protiv neprijatelja koji je napao zemlju. Ako deo teritorije RSK bude zauzet, građani, državni organi, preduzeća i druga pravna lica, komande, jedinice i ustanove Vojske, koji su ostali nepokoreni na toj teritoriji, dužni su da postupaju po propisima RSK i izvršavaju odluke i naređenja republičkih organa koji se odnose na odbranu tog dela teritorije« (čl. 9).

Hrvati su velikosrpsku praksu preimenovanja ulica, sela i gradova u Hrvatskoj prolazili od 1918. U RSK to je bila uobčajena praksa. Ako se ona nastavlja u suverenoj Hrvatskoj, valja se bojati da najnovija ćirilizacija nije samo izraz zadovoljenja manjinskih prava srpske nacionalne manjine u Hrvatskoj, nego nastavak stare terorističke prakse u promijenjenim uvjetima. Sada nije posrijedi »kamen po kamen«, nego ulica po ulica. Dakle, »Srbi svi i svuda« izvire i iz demokratskog terorizma lokalne uprave i samouprave, izabrane autobusnom demokracijom iz dragovoljno odabranog »prognaništva«.

»Sveštenstvo« u civilnoj zaštiti

Republički štab civilne zaštite RSK 14. lipnja 1993., u potpisu načelnik Milan Trbulin, uputio je Vladi RSK »Zahtjev za obezbjeđenje potrebnih količina goriva za izvršenje evakuacije«: »Molimo da u skladu sa procjenom o mogućoj ponovnoj agresiji na RSK, hitno obezbjedite potrebne količine goriva za izvršenje evakuacije civilnog stanovništva, ukoliko ona bude potrebna. Prilozima br. 6 i 7. nisu prikazane količine goriva potrebne za izvršenje evakuacije iz razloga što je ove količine potrebno hitno obezbediti kako u datoj situaciji ne bi došlo u pitanje izvršenje evakuacije iz bilo kojeg rubnog naseljenog mjesta RSK«.

»Pregled aktivnosti resora civilne zaštite, odnosno Republičkog štaba CZ za period XI/92 - III/93 godine« odaje precizan kronološki uvid u djelovanje CZ RSK. Među ostalim: »Od Uprava MO zatraženi izveštaji po pitanjima: Mogućnost uzbunjivanja stanovništva; Mogućnost organizacije sklanjanja i preduzete mere; Stanje angažovanosti štabova i povereni- ka civilne zaštite; Ostale mere preduzete po osnovi proglašenja ratnog stanja, te dati zadaci u odnosu na: saradnju sa sveštenstvom u situaciji davanja uzbune; usmeravanje preduzeća i dr. organizacija po pitanju popune radnih mesta.«

Jesu li doista i pravoslavni svećenici bili dio sustava civilne zaštite?

Iz »Izvještaja o uvidu u stanje i probleme funkcionisanja civilne zaštite na teritoriju Korduna izvršenom 23. 03. 1993. godine«, autora Save Milovića, doznajemo da je CZ provodila provjere spremnosti. U Vrginmostu je šef CZ bio Kajganić Stevan, a njegov »suradnik za pripreme privrede i društvenih delatnosti Stanojić Milo, uz prisustvo Ivošević Dušanke, načelnika Oblasnog štaba civilne zaštite«.

Planirana evakuacija

»Opštinski štab civilne zaštite ima 7 članova koji pokrivaju osnovne mere zaštite i spasavanja. Nalaze se na radnoj obavezi, a u štab se angažuju po potrebi. Za potrebe štaba angažirana su dva kurira i jedan daktilograf. Štab civilne zaštite ostvaruje punu saradnju sa opštinskim rukovodstvom. Po mesnim zajednicama aktivirano je 66 poverenika civilne zaštite, starijih godišta, koji imaju autoritet kod stanovništva i koji uspešno realizuju postavljene zadatke«.

EvakuacijaEvo kako je planirana evakuacija Srba iz Vrginmosta: »Evakuacija je planirana iz 11 rubnih mesnih zajednica prema Cazinskoj krajini. Ovim planom za evakuaciju je predviđeno 1.213 lica, čiji je prihvat i razmještaj planiran u 10 mesnih zajednica. Plan je do te mere detaljno razrađen da je precizirano ko se i kojim vozilom prevozi. Za izvršenje evakuacije u planiranom obimu potrebno je obezbediti gorivo i to D-2-1670 litara i MB-98-150 litara«.Evo kako je planirana evakuacija Srba iz Vrginmosta: »Evakuacija je planirana iz 11 rubnih mesnih zajednica prema Cazinskoj krajini. Ovim planom za evakuaciju je predviđeno 1.213 lica, čiji je prihvat i razmještaj planiran u 10 mesnih zajednica. Plan je do te mere detaljno razrađen da je precizirano ko se i kojim vozilom prevozi. Za izvršenje evakuacije u planiranom obimu potrebno je obezbediti gorivo i to D-2-1670 litara i MB-98-150 litara«.

Takav plan postojao je za svaku »opštinu«, selo i zaselak. Primjerice u Vojniću: »Evakuacija je planirana za 4 sela sa rubnog područja prema Kladuši. Plan i organizacija prevoza je kvalitetan, međutim, rješenje evakuacije nije obavljeno na način da se obezbedi prihvat u nekim drugim objektima javne upotrebe ili po privatnom smještaju, već je evakuacija planirana kao element sklanjanja u neke prirodne objekte prema Petrovoj Gori.«

To je, dakle, stvarno velikosrpsko planiranje etničkog čišćenja Srba iz Hrvatske ako Hrvatska vrati svoj okupirani teritorij. U »Naređenju Ministarstva obrane, Uprave Sjeverna Dalmacija, broj: 2.11./94., Knin 10.11.1994. Službena tajna, Poverljivo«, u potpisu načelnik Milan Kekić, piše: »Uredbom predsednika Republike Srpske Krajine broj 02-1-24/94. od 08. 02. 1994. godine točka 3. regulisano je da se u zoni odgovornosti svakog Korpusa SVK Formira 2-5 vojnoteritorijalnih odreda pod neposrednom komandom vojnih odseka. Na taj način civilna odbrana kao oružani deo sistema odbrane je prešla u nadležnost SVK, te je tako treba tretirati odnosno kao strukturu koja je izašla iz nadležnosti ministarstva odbrane. Za sva pitanja oko angažovanja jedinica civilne odbrane, dakle nadležni su Vojni odseci i Odeli vojnog odseka«.

Kad je, pak, postalo gusto, republički je štab civilne zaštite u dokumentu, označenom kao službena tajna i povjerljivo, od 29. srpnja 1995., potpisanom od načelnika Duška Babića, iz-dao »Naređenje Broj: pov. 01-78/95.: 1. Odmah aktivirati Regionalne štabove civilne zaštite, uspostaviti permanentno dežurstvo, te ovisno o potrebama aktivno zadržati određen broj članova štaba; 2. Opštinskim štabovima civilne zaštite narediti: - permanentno dežurstvo i aktivnost članova štaba posebno po mjerama: sklanjanje, evakuacija i zbrinjavanje, ažuriranje planova sklanjanja, evakuacije i zbrinjavanja, sa stavljanjem u pripravnost izvršenja određenih nosioca zadataka.«

I Crveni križ u funkciji velikosrpske politike

Evakuacija je konstanta u hodogramu dokumenata civilne zaštite. Isto tijelo i načelnik poslali su »regionalnim štabovima civilne zaštite« i »svima« dokument od 3. kolovoza 1995. broj: 370-29/95, u kojemu piše: »1. Sklanjanje (ažuriranje plana, uređenje i priprema objekata za sklanjanje, animiranje stanovništva); 2. Evakuacija (ažuriranje plana, materijalno obezbjeđenje, pripravnost izvršioca, formiranje odbora - ekipa za prihvat i razmještaj i dr.)«. Još 19. svibnja RŠ CZ Sjeverne Dalmacije, načelnik Mirko Bjedov, poslao je glavnom štabu zahtjev za pomoć za evakuaciju »opštine Obrovac«: »Za potrebe evakuacije stanovništva putem splava kanjonom rijeke Zrmanje nedostaje 20 kom. željeznih bačava, pa molimo da nam odmah odgovorite možete li u tom smislu pomoći.«

Nismo uspjeli istražiti jesu li bačve stigle iz Knina. Načelnik RŠ CZ imao je ovlaštenje »da prati, kontroliše i ovjerava naloge kupovine i plaćanja robe za potrebe Crvenog Krsta... odlučeno da se Crveni Krst organizira na hijerarhijskom nivou i to na način da sekretar Republičkog crvenog krsta postavlja i razrješava opštinske sekretare, a za svoj rad odgovara načelniku RŠ CZ koji za ukupan rad odgovara Vladi« (»Izvještaj, 31. ožujka 1993., Knin, broj: 02-300-101/93«, poslan »Predsjedniku Vlade RSK«, potpisan od načelnika RŠ CZ Milana Trbulina).

I Crveni je križ u RSK bio u funkciji velikosrpske politike! Nevjerojatna solidarnost i jedinstvo na temeljnom stavu: oteti teritorij hrvatske države.

Nenad Piskač
Vjesnik

Napomena: Vjesnik je u razdoblju od 14. ožujka 2005. do 24. travnja 2005. objavio podlistak u trideset i pet nastavaka pod egidom „Velikosrpska tvorevina na hrvatskom tlu: „Izvorni dokumenti o djelovanju 'Republike srpske Krajine'" autora Nenada Piskača. Objavljujemo ga u cijelosti bez ikakvih dopuna s uredničkom opremom Vjesnika. (ur.)